,,Tot een jaar geleden liep ik altijd over deze weg”, wijst Pilar terwijl we met de auto doorrazen, richting een zijpad elders. ,,Maar je ziet: er ligt nu overal afval. Het stinkt enorm.” De weg is in een goede staat, de bomen zijn al ietwat uitgedund, de bordjes ‘se vende’ tieren welig. Tulum groeit gestaag door, de vuilnisbelt van deze pueblo doet dat al jaren niet. En afval moet toch ergens gedumpt worden en men vindt dit kennelijk een prima plek. ,,We hebben het als bewoners doorgegeven aan de gouverneur. Met gps, de locatie is helder. Maar ze weigeren het te doen. Ze vinden dat de mensen zelf verantwoordelijk zijn.”
We arriveren bij het zijpaadje. Ook hier ligt overal afval: blikjes bier, waterflessen, plastic. Zelfs een kinderwagen, ruim drie kilometer van de doorgaande weg. Pilar heeft alsnog meer oog voor de natuur. ,,Vaak loop ik hier rond zeven uur ’s morgens. Dan vliegen hier altijd twee enorme raven. Prachtig. En soms steken hier slangen over of zie je tarantula’s. Het wordt steeds minder allemaal, dat wel. De dieren trekken weg; hooguit de vogels keren ’s nachts terug.” Op de achtergrond klinkt een motorzaag. Er gaat wéér een boom neer. Pilar is niet persé tegen. ,,Zoiets kan ook goed zijn voor het onderhoud van het bos.”
Quintana Roo in het zuiden van Mexico is een paradijs. Witte stranden, blauwe zee, de jungle en volop wildlife. Het is ook een toeristisch oord. Meer en meer. Cancún is al een enorme stad met talloze hotels en accommodaties. Playa del Carmen is al opgeslokt en Tulum is de volgende. Cynisch: je komt hier voor de oogverblindende natuur, maar al die nieuwbouw en toerisme gaat er ten koste van.
In Tulum is een soort wet aangenomen dat gebouwen niet hoger mogen zijn dan drie verdiepingen. Ze hebben gezien dat dat in Cancún en Playa del Carmen niet bepaald heeft geleid tot verfraaiing. Vandaar, waarschijnlijk. Het moet ervoor zorgen dat het nog een soort authenciteit behoudt, maar we zijn in Mexico. Met geld is alles te koop, dus is de grote vraag hoe lang dat stand houdt. Nu gaat men gewoon de breedte in en wordt er volop gekapt. De toerist zal het niet deren: aan het strand is het een drukte van belang en onverminderd fraai. De zon doet de rest: dit is misschien wel het ultieme Instagramparadijs. Twintigers met strakke lijven en weinig verhullende outfitjes poseren dat het een lieve lust is.
Na het hardlopen rijden we terug en passeren een ontzettend treurig straatje. ,,Dit was twee jaar geleden nog jungle, maar een tijdje geleden confisqueerden mensen hier de vierkante meters. Ingenomen. Het was van niemand, dus de allerarmsten bouwden hier huisjes van rotzooi. Je ziet nu dat er stoepjes aangelegd worden, dat doet de staat dan wél. Eigenlijk erkennen ze daarmee deze straat. Dat is goed voor het zicht, maar ook een beloning voor hen. Mja, het is maar beter ook zo denk ik”, verzucht Pilar.
Ze komt hier al sinds de jaren ’70 en zag Tulum veranderen. Ieder jaar weer, waarvan de laatste drie jaar het snelste. Niet in één lijn, maar golvend: soms tot haar plezier, net zo vaak tot ongerustheid. Dit jaar is het een raar jaar. De coronacrisis zorgde ervoor dat stranden in de zomer gesloten werden. Het zorgde voor een toename van toeristen in de jungle. En dus voor meer afval.
Nu lijkt corona gewoon niet te bestaan. Hooguit wat mondkapjes, voor de vorm. Restaurants en cafés zijn tot elf uur ’s avonds open, maar in de hotelzone vormt zich rond tien uur ’s avonds een enorme rij voor een groot feest. Alles gaat gewoon door.
Voor de vorm worden de regels om de haverklap omgeroepen. In het Spaans, Engels en in het Maya. Er zijn nauwelijks Europeanen. Alleen Amerikanen en Mexicanen, die alsnog voor een flink druk straatbeeld zorgen. Want dit paradijs is misschien wel één van de weinige plekjes op aarde die nu ook echt een vrijplaats is. Maar het onderliggende probleem blijft overeind: de flora en fauna lijden, de toerist komt niets tekort. En dat stemt toch wel ietwat somber. En toch. Toch. Pilar: ,,Mijn stadje. Het is en blijft hier echt prachtig en een paradijs, óók voor degenen die hier wonen.”
Wil je me helpen? Lees dan nog even door:
Allereerst: dank voor het lezen van bovenstaand verhaal. Die las je uiteraard gratis. Dat blijft ook zo. Maar een klein beetje sponsoring zou ik echt enorm waarderen! Bijvoorbeeld middels een abonnement, terwijl ik een heel vet boek schrijf. Lees er hier alles over.
Je kunt natuurlijk ook een eenmalige donatie doen, wat minstens net zo geweldig fantastisch briljant zou zijn.
