Onderstaande Kantonrechter verscheen eerder op 2 november 2015 in BN DeStem.
De 21-jarige Casper van Loon* uit Bergen op Zoom staat vandaag terecht voor twee zaken. Eerst reed hij zonder rijbewijs met z’n scooter. Een paar maanden later werd hij aangehouden zonder verzekering. Hij verdient dan ook straf. Maar wat voor straf?
Casper is vandaag met een begeleidster naar de rechtbank gekomen. Casper is namelijk handelingsonbekwaam verklaard, wat betekent dat de begeleiding alle zaken van Casper regelt, zoals zijn financiën, zijn woonplek, zijn toeslagen, etcetera. En dat ze hem ook begeleiden bij zoiets als een rechtszaak. “Goed dat u er bent, laten we beginnen”, vangt de rechter de zaak aan. Op 9 augustus 2013 reed Casper het busplatform van station Roosendaal op. Slalommend en alles behalve stabiel. De politie hield ‘m staande en Casper bleek geen rijbewijs te hebben. “Dat was natuurlijk gewoon een hele stomme actie”, is Casper schuldbewust. Op 23 november 2013 liep Casper met een bromfiets over straat. Hoewel Casper niet reed, is het op de publieke weg alsnog verplicht dat een dergelijk apparaat verzekerd is. “Die scooter was kapot, ik bracht ‘m ter reparatie weg.” De persoonlijke omstandigheden van Casper zijn in dit geval wel bepalend in de strafmaat. Zijn begeleidster geeft aan dat Caspers ouders tijdens zijn pubertijd uit elkaar zijn gegaan. “Z’n vader en moeder keken en kijken elkaar nog wel aan, maar hem hebben ze eigenlijk nooit aangekeken, hij telde niet erg mee”, schetst ze de thuissituatie. Inmiddels heeft Casper zelf ook een kind. “En hij is nog maar 21. Dat is wel de leeftijd waarop hij officieel echt volwassen is, volgens de wet. Hij heeft het momenteel erg druk in z’n hoofd”, verduidelijkt z’n begleidster. De rechter komt ter zake. “Maar goed. U heeft wel twee overtredingen begaan, waarvoor u gestraft dient te worden”, leidt hij de uiteindelijke straf in. Want daar zit een moeilijk punt. De boetes die voor dergelijke vergrijpen staan, zijn eigenlijk geen optie. Hij heeft ongeveer 5000 euro aan boetes openstaan bij het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB) en omdat er afgesproken is dat er geen boetes bij zullen komen, vormt dat een probleem. Ook een gevangenisstraf is geen optie, want dan raakt hij z’n toeslag kwijt die echt nodig zijn om voor z’n kind te blijven zorgen. Een werkstraf is ook al onmogelijk, want daar is simpelweg geen tijd voor; Casper moet elke dag fulltime aan de slag. De officier van justitie doet een voorstel, die de rechter overneemt: Casper krijgt een boete van 230 euro voor z’n actie op het busplatform, waarvan 200 euro voorwaardelijk opgelegd zullen worden. Voor het niet hebben van een verzekering krijgt hij een boete van 360 euro, waarvan 300 euro voorwaardelijk. Dat betekent dat Casper nu wel respectievelijk 30 en 60 euro moet betalen. Met daarbij wel de strenge waarschuwing van de rechter: “Je komt hier heel goed weg qua straffen, we zijn hier heel schappelijk en meegaand. De voorwaardelijke straffen duren twee jaar. Let dus echt goed op, een eventuele volgende keer wordt het minder leuk, zorg dus dat er geen volgende keer komt.”
