Deze Kantonrechter verscheen eerder op 14 maart 2016 in BN DeStem:
Een treurig verhaal
De 38-jarige Aïsa* uit Goes reist vaak zwart met de trein. Dat deed ze vooral in 2014, daarna werd ze haast niet meer gepakt. Toch moet ze terecht staan voor de overtredingen uit die periode. Maar: “Vandaag is ze er ook niet. Ze heeft geen geld voor de trein”, geeft haar advocate aan.
De rechter leest alle keren voor dat Aïsa geen kaartje kon laten zien “Geen geld. Geen geld. Geen geld.”, somt de rechter op. “Ik zie ook winkeldiefstal en wat andere delicten in haar dossier, zoals vernieling van een ruitje bij de reclassering. Maar ook, en dat zijn altijd zaken die vaak een groot, treurig verhaal herbergen: ze gaf ook eens aan dat het met Jeugdzorg te maken heeft. Wellicht kunt u daar wat over vertellen?”
De advocate pakt een dossier en geeft aan dat er een ‘nogal heftig levensverhaal’ achter Aïsa zit. “Ik zal pogen een gedegen samenvatting te geven.” Aïsa vluchtte in 1995 samen met haar man uit Somalië voor de oorlog. Het huwelijk wordt vervolgens in Nederland ontsierd door veel huiselijk geweld. Aïsa zoekt regelmatig contact met de politie, maar zij nemen de aangiftes volgens Aïsa niet serieus. Het echtpaar kreeg inmiddels wel twee kinderen en zij zijn dan ook de enige getuigen van de mishandelingen.
In 2006 besluiten Aïsa en haar man uit elkaar te gaan. Omdat Aïsa nogal labiel is, worden de kinderen aan de vader toegewezen. Aïsa stort hierop verder in en ontwikkelt een flink drankprobleem. Dat zorgt weer voor een vicieuze cirkel: ze mag haar kinderen steeds minder zien, wat er weer toe leidt dat na diverse incidenten een compleet contactverbod volgt.
In 2013 wordt bij Aïsa PTSS vastgesteld, plus borderline. Ze heeft het gevoel vaak opgejaagd te worden door Jeugdzorg, soms ook letterlijk. Ze vlucht daarom regelmatig met de trein, waarbij ze het gevoel heeft dat ze inderdaad ontsnapt. De laatste tijd gaat het beter. Aïsa is goed in beeld bij de diverse instanties, er is inmiddels een behandelplan voor haar. Daaruit blijkt ook een flinke eenzaamheid. Ze heeft het gevoel dat haar Islamitische omgeving haar niet begrijpt; haar stoornissen worden door hen niet erkend. Ze wil graag van de alcohol afblijven, maar heeft het gevoel dat haar Nederlandse omgeving dit alcoholgebruik juist stimuleert en toejuicht. Ze voelt zich derhalve nergens op haar gemak.
“Kortom, Aïsa heeft begeleiding nodig. Eerst de basis, daarna gaat ze in een traject van traumaverwerking.” Het voornaamste doel: hernieuwd contact met haar kinderen, nog altijd het grootste pijnpunt. De financiën worden zeer nauwlettend in de gaten gehouden, Aïsa krijgt twee maal dertig euro per week en staat onder strikt toezicht. De advocate pleit er dan ook voor om Aïsa nu te ondersteunen door een rechterlijk pardon op te leggen, of eventueel iets voorwaardelijks. De officier van justitie en de rechter zijn het erover eens: omdat Aïsa onlangs nog een werkstraf heeft uitgevoerd, gaat ze nu met een schone lei beginnen. Het zwart rijden is al gestopt, een echte straf voor dit delict dient geen enkel zinnig doel.
*Om de privacy van de hoofdpersoon te beschermen is dit een gefingeerde naam.