Deze Kantonrechter verscheen eerder op 17 oktober in BN DeStem
18 jaar en op straat gezet
De 20-jarige Eva uit Brunssum maakte tot voor kort veelvuldig gebruik van de trein zonder daarvoor te betalen. Ze werd 23 keer betrapt. De rechter behandelt vier zaken en neemt de overige negentien boetes gelijk mee.
Eva had tweemaal geen tijd om een kaartje te kopen. Eenmaal had ze alleen groot geld en geen pinpas bij zich. “En zo zijn er tal van redenen dat u geen kaartje kocht bij de NS, maar toch gebruik maakte van hun dienst. Dit lijkt me dan ook het topje van de ijsberg. Hoe komt het toch dat u niet gewoon betaalt voor uw treinreizen?”, vraagt de rechter zich af. Het verhaal van Eva is een dramatische. Als ze 18 jaar wordt, zetten haar ouders haar op straat en willen niks meer met ‘r te maken hebben. Ze zwerft rond, gaat dagelijks op zoek naar een slaapplek. Even trekt ze in bij haar vriend, die op kamers woont. Dat dit niet toegestaan is, nemen ze voor lief.
Omdat ze zich nergens in kan schrijven, bestaat ze niet en kan hierdoor noch werk vinden, noch een uitkering aanvragen. Al snel worden Eva en haar vriend betrapt en wordt ze weer weggestuurd. Met de trein reist ze naar andere logeeradressen, zonder geld. Ze weet dat er één plek is waar ze welkom is: bij haar opa en oma. Maar ze schaamt zich en weigert in eerste instantie aan hun bel te trekken. De schaamte eenmaal overwonnen, de wanhoop nabij, beseft ze dat ze geen keuze heeft. Ze wordt warm verwelkomd, mag er wonen zolang het moet en kan zich bovendien inschrijven. Haar huidige status: ze is in beeld van reclassering en zal over vier weken haar eerste uitkering á €200,- per maand gaan ontvangen.
Eva wordt bijgestaan door reclassering. “Eva is een fijne vrouw. Ze komt haar afspraken na, is betrouwbaar. Sinds ze bij haar grootouders woont, rijdt ze ook niet meer met de trein. Haar situatie stabiliseert zich, ze wil echt iets van ‘r leven maken. Een leven dat vooralsnog zo moeizaam verloopt.”
De officier van justitie is streng. “Volgens de richtlijnen moet ik je viermaal een boete van €390,- geven. Waarom? De NS berekent gemiste inkomsten door aan wél betalende klanten, dus zwartrijden is asociaal. Er moeten op stations poortjes geïnstalleerd worden om zwartrijden tegen te gaan, wat ook veel geld kost. Kijk, ik ben wel menselijk. Dat betekent niet dat ik je ongestraft kan laten. Ik ga je geen geldboete opleggen, maar een werkstraf van 40 uur, of vijf dagen gevangenis.”
De rechter vindt dat een straf zin moet hebben. “Hoe is de situatie nu en hoe was de situatie toen? Je zat in dramatische omstandigheden en nu stabiliseer je. Ik ga het anders doen. Je komt uitermate lief en onschuldig over. Om te voorkomen dat je de boel belazert, wil ik een stok achter de deur houden. Je krijgt van mij 16 uur werkstraf én een voorwaardelijke geldboete van €500,-. Gedraag je zoals ik hoop dat je je gedraagt, dan zal je van dat laatste niets merken.”
