Al een paar keer werd mij in een discussie gevraagd mijn eigen onderzoek te doen. Normaliter een dooddoener, vind ik. Een argument van iemand die ook niet zo stevig in de schoenen staat. Maar ik dacht: ergens is het ook wel interessant. Maar wat zal ik eens onderzoeken?
Dat is al een goede en vooral uitdagende vraag. Ik moet iets onderzoeken waarbij ik nieuwsgierig ben naar de uitkomst. Een uitkomst die (mij) nieuwe inzichten oplevert. En zo niet? Ach. Dan weten we dat ook weer, toch? Dat moet je accepteren. Goed, ik ben vooralsnog enthousiast. Mijn eigen onderzoek. Maar wát zal ik eens onderzoeken?
Plan van aanpak
Een eigen onderzoek kan op individueel niveau. Sterker, dat lijkt me het meest geloofwaardig: ‘welke studie / wat voor werk zal ik eens gaan doen, wat past bij mij?’, bijvoorbeeld. Dan spiegel je je bevindingen volledig aan jezelf en de resultaten zijn daarom per definitie zuiver. Maar een eigen onderzoek kan ook op maatschappelijk niveau. Ik stel mij zo voor dat je dan eveneens je onderzoek spiegelt aan jezelf. Ik vind of denk dit en ik wil dat beeld bevestigd dan wel ontkracht zien. Zoiets.
Een andere vraag is hoe je een eigen onderzoek aanpakt. Volgens mij moet je je vraag heel klein houden en duidelijk afkaderen wát je onderzoekt. Vervolgens stel je een x-aantal onderliggende vragen op. Die ga je gestructureerd proberen te beantwoorden met behulp van beschikbare informatie. En hoe zorg je ervoor dat je dit onderzoek zuiver houdt? Da’s een lastige. Ik bedoel, als een bron precies het tegenovergestelde beweert als dat jij op voorhand bedacht had: neem je deze dan mee? Ga je hier dieper op in? Of noem je dat dan de uitzondering die de regel bevestigt?
Betrouwbaarheid
Bronnen, nog zoiets. Welke bron is relevant, welke bron is betrouwbaar? En is een bron niet ook vaak een uitkomst van eigen onderzoek? Dit begint een lastige knoop te worden. Is de media betrouwbaar? De autoriteiten? Gerenommeerde onderzoekers aan de Universiteit? Maurice de Hond? Of is die dokter uit Limburg die een andere mening had ook betrouwbaar? Hij is toch ook een autoriteit? En wie bepaalt wat zwaarder weegt? Ik, de onderzoeker? Hoe weeg je je bronnen, als er nog geen echte feiten bestaan in een abstracte tijd als de onze, waar nog helemaal niets duidelijk is? Volgens mij kun je alleen onderzoek doen met feiten, maar ja, feiten zijn vaak weer multi-interpretabel. Ofwel, je kunt het altijd uitleggen zoals het jou goed uitkomt. Meer en meer vind ik dit een ingewikkeld spelletje worden. Ik word nu al gek!
Communicatie
Want als ik dan straks iedere bron gewikt en gewogen heb, mijn resultaten heb en een conclusie waar ik helemaal achtersta, wat dan? Moet ik dat dan op het dorpsplein verkondigen als een ware verteller? Word ik dan toegejuicht of juist verketterd? Tsjoh. Dan moet je wel heel zeker zijn van je zaak. De Eigen Onderzoeker weet echter doorgaans héél zeker dat zijn onderzoek de juiste is. Maar ja, daar denken alle andere Eigen Onderzoekers, die toch net iets andere conclusies trekken, dan weer heel anders over.
Zijn het de likes die me sterken in mijn gelijk of maakt één kritisch tegengeluid me gelijk aan het twijfelen? Ofwel, hóe overtuigd ben ik eigenlijk? En in hoeverre wil ik dat kritisch tegengeluid overtuigen van mijn gelijk? Heeft het nut? Moet ik hen ook oproepen om toch vooral eigen onderzoek te doen en leidt dat eigen onderzoek dan naar de zelfde resultaten als het mijne? Wat is mijn eigen onderzoek dan waard? Argh!
De resultaten
Goed. Laat ik alvast beginnen met een voorzichtige conclusie van mijn eigen onderzoek. Eigen onderzoek doen levert per definitie een unieke kijk op. Mijn eigen onderzoek is volstrekt anders dan dat van jou. Ik stel andere vragen, raadpleeg andere bronnen en er zit, zonder dat ik het in de gaten heb, een sausje eigen mening doorheen, ondanks dat ik denk dat ik superkritisch ben. ‘De waarheid’ bestaat niet; er zijn altijd tig zienswijzen, vooral in de abstracte tijd waarin we nu leven. Dat lijkt me alvast een redelijk goed onderbouwde stelling. Maar ik schrijf het nog op met potlood; met een beetje tegengeluid wankel ik alweer. Want ik twijfel altijd.
Maar misschien is twijfel juist wel de ultieme eigenschap in abstracte tijden als dit. Twijfel opent je geest, geeft je vrijheid. Misschien is het de kunst om de twijfel de twijfel te laten zijn. Een zoektocht naar dagelijks veranderende antwoorden creëert vanzelf gevangenschap in je hoofd, omdat je het totale plaatje niet meer overziet. De tralies worden dikker als je de beerput opent op zoek naar je eigen gelijk. Dat eigen gelijk zul je ongetwijfeld vinden, maar tegen welke prijs? Je verwordt tot gefrustreerde roepende in de woestijn. Niemand luistert echt. Simpelweg omdat iedereen net iets anders denkt. Niemand dóet iets met je uitkomsten. Wat overblijft is onmacht, angst, verdriet en onzekerheid. Gevangen in je eigen onbevredigende gedachtes. Alle energie die je erin stak voor niets. Niet de overheid houdt je gevangen, maar jijzelf. Op zoek naar hooguit een fractie van een eigen gelijk.
Toekomst
Over vijf á tien jaar komen de onderzoeken door échte onderzoekers vanzelf. Dan zullen we horen wat er wel en niet goed ging. Voor nu: blijf twijfelen en omarm het. Je hoeft geen kant te kiezen. Het is een keuze. Twijfel geeft rust. Afstand houden geeft rust. Dat geldt althans voor mij. Geduldig wachten op betere tijden en deze tijden zo optimaal mogelijk invulling geven. Dat geeft mij zienderogen meer positiviteit en levenslust.
Maar ja, dat is uitkomst van mijn eigen onderzoek. Andere Eigen Onderzoekers denken daar vast weer heel anders over.
Wil je me helpen? Lees dan nog even door:
Allereerst: dank voor het lezen van bovenstaand verhaal. Die las je uiteraard gratis. Dat blijft ook zo. Maar een klein beetje sponsoring zou ik echt enorm waarderen! Bijvoorbeeld middels een abonnement, terwijl ik een heel vet boek schrijf. Lees er hier alles over.
Je kunt natuurlijk ook een eenmalige donatie doen, wat minstens net zo geweldig fantastisch briljant zou zijn.
Goed verhaal: twijfel aan hem die zeker is.