BREDA – ,,Wij ambiëren rebelsheid. Willen soms tegen schenen schoppen en provoceren, om op te komen voor gelijkheid en ieders identiteit”, legt Eline Kouwenberg van Bo Breda uit. De stichting bestaat nu anderhalf jaar en zet zich volop in op identiteit.
Identiteit; dat gaat om gender, geaardheid, etniciteit, religie en levensbeschouwing, levensfase, arbeid, minderheden en sociaal economische status. ,,Daarbinnen ontwikkel je je identiteit. Gelijkwaardigheid is het streven, maar dat is er niet”, zegt Kouwenberg. LHBTI voert bij Bo Breda vooralsnog de boventoon. ,,Want daar ligt de persoonlijke passie van verschillende bestuursleden. In Breda is er weinig aandacht voor. Ja, er zijn drie gaybars, maar er is weinig op maatschappelijk niveau. Breda is een studentenstad; een fase vol experiment en worstelingen.”
Er is al een zichtbare handtekening van Bo Breda in de vorm van het regenboogpad in het Valkenberg. Alle politieke partijen ondertekenden bovendien het stembusakkoord met LHBTI als aandachtspunt, dat door het COC is geïnitieerd. ,,Er is welwillendheid en draagvlak. Of wij merkbare invloed hebben? Dat zou je misschien over vijf jaar kunnen zeggen, nu nog niet.”
Bo Breda en COC Breda delen een ruimte in de Koepelgevangenis. ,,Zij richten zich op kwetsbare groepen, wij op de hele maatschappij.” Dat doen ze middels projecten. Momenteel lopen er drie: FACE IT (zie kader), VR!J -speeddaten om nieuwe mensen te ontmoeten- en L!JFL!EF, een posteractie ter omarming van het naakte menselijke lichaam die op 14 februari, met Valentijnsdag, in première gaat.
Kouwenberg zelf is een heteroseksuele, blanke vrouw. ,,Ik ben activiste, merk in mijn omgeving de noodzaak en de energie en vindt het fijn om daar ook aan bij te dragen.” Als vrouw merkt ze ook nog altijd ongelijkheid. ,,Ik word vrijwel elke uitgaansavond aangeraakt. Geknepen in mijn billen of tussen mijn benen. Ik vind dat niet normaal. Omstanders verdedigen de man dan: ‘hij is dronken, hij weet niet wat hij doet’. Het gaat me ook om de passieve omstanders. Niets doen is namelijk ook een keuze.” Ze denkt even na. ,,Mannen moeten zich masculien gedragen, denken ze. Die druk moet van de man af.”
Bo Breda is organisch, heeft ideeën en enthousiasme in overvloed. Al zo’n vijftig vrijwilligers sloten zich aan en dat aantal groeit gestaag. ,,Vroeger was men gebonden aan religie, aan het gezin, aan je locatie. Dat zijn identiteitscomponenten. We leven in een tijd dat men individualiseert. Er is een herpositionering gaande.” Identiteit bereik je niet, dat blijft een levenszoektocht. ,,Daar heeft iedereen mee te maken, maar voor de een is die last zwaarder en gevoeliger dan voor de ander.”
De opmerkingen en grappen van een programma als Veronica Inside helpen daar niet bij. ,,Die mannen hebben een voorbeeldfunctie, zouden zich bewust moeten zijn van de kijkers. Daar zitten ook veel kwetsbare jongeren tussen. Ik vond VI een geweldig programma, maar ik ben ermee gestopt.” En zelfspot? ,,‘De homo’ kan er vaak makkelijker mee omgaan dan ‘de transgender’. Homoseksualiteit is al meer geaccepteerd. Transgenders zitten in een andere fase. Zij zitten in een spannend proces, waarbij veel gebeurt tussen de oren. Wist je dat één op de vijf transgenders een zelfmoordpoging doet?”
Deze zoektocht naar identiteit beheerst onbewust het nieuws. Deze maand kwam de Nederlandse versie van de Nashville-verklaring naar buiten. Kort gezegd: homoseksuele gevoelens bestaan, maar deze praktiseren is een zonde. ,,Uiteraard distantiëren we ons ervan. Wij hebben gelovige, homoseksuele vrijwilligers en voor hen is het superzwaar. Ze proberen ermee om te gaan. Het is wel mooi dat er vanuit zowel de geloofsgemeenschap als vanuit alle geledingen een tegenreactie ontstaat, dat het weerstand oproept.”
Bo Breda wil vooral een stichting zijn waar vrijwilligers hun stem kunnen laten horen. Waar kwetsbare groepen voor zichzelf op kunnen komen. ,,Het bestuur bestaat nu uit vijf blanke mensen. Het zou fantastisch zijn om dat te veranderen, we zijn daar zoekende in. Racisme is een complex onderwerp, we kunnen als blanke organisatie niet op de barricades staan. We willen heel graag een plek creëren; we kijken op scholen en bekijken ons vrijwilligersbeleid.”
FACE IT (TV) (Kader)
Wie denk jij dat Steffie, Pleunie, Bryan, Dirk, Yoess, Nikki, Tijmen en Joey zijn? Acht individuen, acht karakters, ieder met hun eigen verhaal. Hun portretten hangen op zaterdag 26 januari tijdens Cultuurnacht Breda in Brandpunt, aan de Reigerstraat. De expositie is georganiseerd door Anne van den Broek, Bente Spooren en Anouk Dekkers. ,,Je ziet van ieder een foto in hun eigen habitat. De plek waar hij of zij zich thuis voelt”, legt Van den Broek uit. ,,Bij iedere foto zie je een lijstje met tien hokjes. Vijf ervan zijn wáár, de anderen zijn verzonnen. Je mag hen dus in hokjes stoppen.” Vorig jaar had Bo Breda een gelijkende expositie, maar dit jaar hebben ze een wat extremere vorm gekozen. Prikkelender hokjes, zonder dat deze acht individuen tot die extremen behoren. Het zijn, vertelt Van den Broek, echt random mensen. ,,Maar is hij of zij homoseksueel? Verliefd? Creatief? Is hij buschauffeur? Dragqueen? De daadwerkelijke antwoorden krijg je vervolgens. Je gaat met vooroordelen spelen.” Er is nog een deel van de expositie: je betreedt een donkere ruimte en krijgt vervolgens negatieve opmerkingen te verwerken. Er worden stemmen op je afgevuurd, met negatieve vooroordelen over jou. ,,Dat duurt tien minuten, daarna volgt een discussie. Wat het met je doet, als je regelmatig rare opmerkingen te verwerken krijgt, terwijl je misschien al instabiel in het leven staat.”
Met deze zelfde acht mensen is daarnaast ook Face It-TV gemaakt; minidocumentaires van een kwartier. ,,Ze nemen ons mee naar hun drie favoriete locaties, we zijn echt in heel Nederland geweest. Ze vertellen over zichzelf, over waar ze nu staan in het leven. De een zit in een moeilijke periode, de ander is er misschien net uit.” Mitch van Veldhoven van Goedzooi schreef aan de hand van de afleveringen odes aan de deelnemers, die zijzelf voordragen. ,,Dat gaf het een krachtig en emotioneel slotakkoord. Ze vertellen dat ze trots zijn op zichzelf, wat soms onnatuurlijk aanvoelt.” De Face It-TV afleveringen zijn vanaf 5 februari tweewekelijks om 18:15 te zien via BredaNu en op YouTube.
