Project Straatraad: Waar daklozen zich thuis voelen

BREDA – Met gebakken koekjes en een brownietaart vierde de Straatraad woensdagochtend haar vijfjarig jubileum. In het diaconaal centrum Annahuis aan de Haagweg, hun thuisbasis, wisselen dak- en thuislozen ervaringen en verhalen met elkaar uit. Met succes. ,,Je hervindt de verbinding en wordt hier gezien als volwaardig mens.”

Delano Baumgart (49) zwierf enige jaren door Rotterdam en was verslaafd aan cocaïne. ,,Op straat kom je veel rotzooi tegen. In Breda hoorde ik viavia over het Annahuis en haar Straatraad. In eerste instantie kwam ik hier vooral om brood te jatten, koekjes te eten en weer snel weg te zijn.” Tot zijn verbazing werd Baumgart plots als volwaardig mens gezien. ,,Er werd interesse in me getoond, er werd naar me geluisterd en men begreep me hier. Ik voel me hier thuis, het is inspirerend en ik wil nu ook mensen helpen.” Sinds twee en een halve maand is Baumgart afgekickt en is hij actief onderdeel van de vaste kern van de Straatraad.

In januari 2012 startte Annahuis-werknemer Klaas Burger de Straatraad, met Hans Diks van de Stichting Maatschappelijke Opvang . ,,Er was nergens een echte spreekbuis voor dak- en thuislozen”, ondervond Diks, die toen ook de online Straatkrant Breda beheerde. ,,In de beginjaren was het emotioneel, er was nog geen vaste kern. Er kwamen heftige verhalen binnen, maar er werd wel naar elkaar geluisterd.” Medewerkers van het Annahuis zitten de wekelijkse raden momenteel voor. ,,Het zou mooi zijn als er op termijn een geschikte voorzitter vanuit de Straatraad komt”, vertelt staflid Naomi van Berkel. ,,De vergaderingen verlopen uitermate dynamisch. Het is wekelijks een wisselende groep en iedereen is zichzelf. We werken zonder enige hiërarchie, iedereen is hier belangrijk. Men moet zich vooral thuis voelen en gehoord worden.”

Volgens Van Berkel is dat de essentie. ,,Bij hulpverleners ben je -hoe goed de bedoelingen ook zijn- vaak een soort klant, er is geen relatie die twee kanten op werkt. Je staat op een lijst. Hier krijgt niemand een rol toebedeeld, alles ontstaat op natuurlijke wijze volgens de presentiebenadering.” Zo is Rick Pierse (31) nu een soort gastheer, die koffie zet en met de koektrommel langsgaat. ,,Ik ben altijd verzorgend geweest. In beginsel bleef ik aan de zijlijn, ik was zwaar verslaafd en had geen zin om te praten. Toen de diverse regelgevingen door de overheid  eens ter sprake kwam, haakte ik in. Ik heb daar kennis in en weet hoe ik dat in mijn voordeel kan gebruiken.”  Van Berkel: ,,Het is prachtig om te zien dat Delano en Rick nu tot de vaste kern behoren. Zij worden door iedereen enorm gewaardeerd en dat voelen ze ook zo.”

Diks drukt mensen op het hart hun geschiedenis wel te blijven herinneren. ,,Het is prachtig te zien dat mensen hier gekend worden. Er is in de Straatraad een soort magische werking, die de dak- en thuislozen onderling juist tot een opgaande lijn leidt. Sommigen hebben inmiddels wel een thuis, maar komen hier toch nog regelmatig langs om erbij te blijven.” Diks hekelt de beeldvorming over dak- en thuislozen. ,,Het zijn mensen zoals jij en ik. Iedereen heeft z’n eigen verhaal.” Wat Van Berkel vooral opvalt: ,,Er zijn veel vooroordelen over deze groep. En dat terwijl dit misschien wel de meest sociale groep is. Juist deze mensen vangen elkaar op, delen heel veel met elkaar en gunnen elkaar alle goeds.”

CITATEN

• Delano Baumgart (49) – ,,Ik was jarenlang verslaafd aan cocaïne en zwierf door Rotterdam. Ik raakte de verbinding met de maatschappij kwijt en vond alleen foute contacten. Hier word ik gezien als volwaardig mens, wat me enorm heeft helpt. Ik ben sinds twee en een halve maand clean.”
• Rick Pierse (31) – ,,Ik raakte in 2014 dakloos, kwam vast te zitten en belandde daarna wéér op straat. Ik weet inmiddels hoe je bepaalde regels in jouw voordeel kan laten werken. Die kennis deel ik graag met anderen. Mijn motto is: behandel mensen zoals jijzelf behandeld wil worden.”
• Jan Timmers (60)- ,,Ik vecht al mijn hele leven tegen de bureaucratie. Er is zoveel krom, je wordt overal tegengewerkt en loopt vaak tegen een muur. Ik heb me aangesloten bij de internationale beweging tegen extreme armoede, ATD Vierde Wereld, dat lobbyt bij het Europees Hof.”
• Masja (44) – ,,Ik had een goede baan. Door diverse omstandigheden raakte ik alles kwijt en belandde op straat. Het kan iedereen overkomen . Bij de Straatraad vind ik een luisterend oor en krijg adviezen. Momenteel zit ik midden in een verhuizing: ik heb eindelijk een eigen woning.”

KADER

Wethouder Patrick van Lunteren: ,,Een fantastische plek om gelijkgestemden te vinden. Er is veel liefde, veel gelijkheid: men kan er ontsnappen aan de hardheid van de straat. Zoiets moet groeien, zonder onze bemoeienis. Wij luisteren naar waar zij tegenaan lopen: we proberen de regelgeving te versoepelen, maar daarbij moeten we ook rekening houden met andere gemeentes en de landelijke politiek.”