ETTEN-LEUR – ,,Het is nooit af, je wil het altijd verbeteren”, zegt Ruud Kalman, voorzitter van Modelspoorgroep Zevenbergen. Een treintje passeert de miniatuurversie van station Zevenbergen en rijdt richting de reusachtige oude suikerfabriek. De West-Brabantse Modelspoordagen bij de KSE in Etten-Leur herbergt nu eenmaal méér dan alleen modeltreinen. Het is de fascinatie voor modelbouw. Voor techniek. Voor friemelen.
,,Het voornaamste probleem waar alle verenigingen mee zitten: ruimte. Want een spoor van zeven meter is nog klein; er zijn banen van 24 meter”, legt Frans van Ham namens de organisatie uit. Het meest in het oog springend nu is toch wel de miniatuurversie van het stationsgebied van Zevenbergen. De jaren ’20 tot ’50, van Oudenbosch tot Lage Zwaluwe. Inclusief de ingenieuze Markbrug. De mannen zijn al ruim 28 jaar aan het bouwen, maar af geraakt het nu eenmaal nooit. ,,We vonden originele tekeningen van de Suikerfabriek uit 1937. Het bouwen daarvan heeft zeker zes jaar geduurd.”
De ontwikkelingen staan niet stil. Slijtage ligt eveneens op de loer. De treinen rijden analoog, digitalisering is het plan. Straatverlichting en lichtjes in huizen gaan aan. Een boer is met een zeis op de akkers bezig. Een koe knikt zijn hoofd. ,,Het is liefde voor de hobby. Je kiest een schaal, dit is 1 op 87. Je begint op zolder, zoekt contact met anderen en dan vorm je een vereniging”, legt Kalman de fascinatie uit.
Die leeft ook bij Bergen op Zoom. Deze vereniging bestaat pas tweeëneenhalf jaar en zij zetten zich nu volop in op digitalisering. ,,De computer weet exact waar de trein rijdt met bezetmelders. De banen zijn opgedeeld in blokjes en alles krijgt een aparte melding”, legt Leo Ooms uit. Waar de meeste verenigingen nog analoog werken, proberen zij te innoveren. Denk aan spoorwegovergangen. Informatievoorziening. Zelfs weersomstandigheden. ,,In bijvoorbeeld 24 minuten ga je automatisch van licht naar donker. De straatverlichting gaat aan. De lichten in de huiskamers. Vervolgens gaan die uit; de verlichting in de slaapkamers gaan aan. Je kunt meerdere weertypes nabootsen. Naast treinen ook autootjes laten rijden, met verlichting, richtingaanwijzers…” De club is van plan om workshops aan te bieden, voor zijn collegae in de provincie. Kennis te delen.
Oude West-Brabantse stations staan hier in vol ornaat, inclusief stationsomgeving. Gebouwen uit vervlogen tijden. Luc Zwegers en Ruud van Berkel laten hun station Roosendaal uit 1936 op foto’s zien. Het werk beslaat 25 meter en is ruim twee meter breed. ,,We kunnen het nooit aan de wereld laten zien, er is gewoon nergens plek voor”, sombert Van Berkel. Ter plekke staat een waanzinnig stationsgebied dat Duits aandoet. Een loods uit Dortmund, een kraan uit Rosenheim, een zandtoren uit Freiburg. Treinen komen en gaan in een spectaculair industrieel ontwerp. Vol details. ,,De loods is opgenomen in de Eisenbahn Journal, een toonaangevend magazine in Duitsland”, klinkt Zwegers trots. ,,Deze is wel af, denk ik. We hebben een groepje van 25 man en dat is in balans. De een heeft liefde voor elektra, de ander voor ontwerpen, de derde voor friemelen”, vertelt Zwegers. Weer de oplichtende ogen. ,,Ja, friemelen. Dat vind ik de mooiste omschrijving.”
