BREDA – ,,Je kunt binnen zitten, klagen over wat niet goed is. Maar dat kleine beetje dat ik nog wel kan, wil ik maximaal benutten.” Martijn Kroon (44) uit Breda kreeg in 2006 de diagnose MS en zit sinds 2008 in een Permobil, een rolstoel. Dit jaar pakte hij zijn oude beroep als grafisch vormgever weer op, voor Poppodium Phoenix. Daar begon Mantis HiFi, zijn dj-naam, ook weer met muziek maken. ,,Ik voel me weer nuttig, dat geeft zo’n fijn gevoel.”
Met zijn linkerarm kan hij inmiddels niets meer. Deze ligt in zijn rolstoel, zijn hand gedraaid om een knop. ,,Als ik loslaat, gaat die arm automatisch naar mijn lichaam toe. Dat is een van mijn spasmen.” MS is immers een ziekte in het centrale zenuwstelsel; met de spieren zelf is weinig mis. ,,Deze worden simpelweg niet meer aangestuurd.”
Waar Kroon fysiek achteruit gaat, ontwikkelt de techniek zich. Zijn Permobil is zijn huiscomputer. Hiermee opent hij alle deuren in zijn huis en kan hij zelfs zijn vak weer uitoefenen. Voor Poppodium Phoenix ontwerpt hij sinds begin dit jaar de posters, voor print en social media. Met slechts een joystick. ,,Het is gemakkelijker geworden door de techniek. Wat fijn is, want dan kan ik het ook weer.” Teksten spreekt hij in. Met het onscreen toetsenbord past hij daarna de interpunctie en andere foutjes aan.
Hij slaapt noodgedwongen veel, maar het kost moeite om daar het geduld voor op te brengen. ,,Ik luister naar mijn lichaam, beweeg zo veel mogelijk. Het gaat sneller achteruit als je dat niet doet.” Hij traint met lichte gewichten, puur voor de beweging. Hij verzorgt zichzelf, leeft gezonder dan ooit en merkt dat dat hem goed doet.
Kroon probeert zo vaak mogelijk de deur uit te gaan. Soms met de taxi, soms met zijn rolstoel. ,,Ik ken Breda door en door. Iedere drempel of oneffenheid is me bekend. De Bredase straten worden de laatste jaren slecht onderhouden, waardoor ik soms toch nog verrast ben door kuilen.”
Hij leeft iedere dag, probeert het maximale eruit te halen. ,,Ik weet niet of ik snel heb geaccepteerd dat ik MS had. Je groeit er gewoon in. Ik had wel al snel bedacht dat ik drie dingen kon doen: mezelf voor een trein gooien, of depressief geraken of er gewoon voor gaan. Dat laatste leek me de enige optie, vooral voor mijn zoon.”
Kroon pakte onlangs ook zijn andere passie op. Het dj’en onder zijn artiestennaam Mantis HiFi. Niet meer met twee platenspelers als voorheen, maar met de iPad; ook een techniek die het vergemakkelijkt. Met de intercom roept hij Fokus op, dat snelle zorg aanbiedt in dit appartementencomplex. ,,Tja, ik heb overal hulp bij nodig. Bij het opstaan, aankleden, douchen, naar bed gaan. En bij de kleinste dingen. Weet je: eigenlijk is dat hele ziekzijn een fulltime baan”, legt hij uit. Ditmaal wil hij zijn hand in een spalk steken, zodat vier vingers vastgehouden worden. Alleen zijn wijsvinger moet werken. Zo kan hij de iPad doen wat hij wil dat het doet: reggae en dancehall mixen. Vóór zijn MS stond hij als Mantis HiFi in 2001 en 2007 op Breda Barst. In 2011 stond hij er wederom, maar toen al met MS. ,,Ik had het dj’en daarna losgelaten, tot ik in maart weer in Phoenix kwam. De zin erin kwam terug, en ik kan zelfs weer optreden.” Zoals op 13 juli op festival Phoenix Summerfest.
