OOSTERHOUT –De Oosterhoutse tekenaar en beeldend kunstenaar Servaas Roelandse voerde via Skype een tachtigtal gesprekken. Gevonden via Facebook, uit binnen- en buitenland. Hij portretteerde hen. Een enkele keer wist hij enigszins met wie hij van doen had, zoals bij bekende Nederlanders als Ilja Leonard Pfeijffer, Joris Luyendijk, Peter Klashorst en Ruben L. Oppenheimer. Veel vaker had hij juist geen voorkennis over zijn onderwerp.
Het begon in 2013 als experiment. Roelandse zocht contact met de Eindhovense schrijver Ted van Lieshout om hem via Skype na te tekenen. ,,Hij vond het prima als ik naar ‘m keek. Hij werkte door, ik tekende. We raakten al gauw aan de praat”, legt Roelandse uit. Het betekende het begin van een reeks. ,,Het tekenen kost minimaal een half uur, maar de gesprekken duurden vaak twee uur. Dan ontstaat er echt iets.” De connectie via Skype gaf Roelandse een direct inkijkje in het privédomein van de geportretteerde, zonder dat er fysiek contact is. De combinatie van intimiteit en toch afstand zorgde voor diepgaande gesprekken, die altijd spontaan ontstonden.
Zo achter je computer zie je er niet op je meest flatteus uit. ,,Het is recht voor z’n raap, heel direct en zéker geen Instagram-shoot. Dat is het kunstige eraan, je vangt de schoonheid van het karakter in een vertrouwde omgeving. En ja, daar werkt het gesprek ook aan mee, het is een reflectie op hoe ik jou zie.”
Roelandse kreeg een inkijkje in wat mensen déden. ,,In het begin krijg je vragen of het licht goedstaat, of hoe ze moesten zitten. Na een tijdje vervielen die twijfels en waren mensen zichzelf.” Zoals journalist en antropoloog Joris Luyendijk, die zich ervan bewust was dat er naar hem gekeken werd maar na een tijdje achter zijn computer in slaap viel.
Of zoals met een onbekende vrouw, die net haar kinderen op bed had gelegd en de lichten uitdeed. Het Skype-gesprek met Roelandse ging al fluisterend, met slechts het licht van haar laptop op het gelaat en een koptelefoon op haar hoofd. ,,Dat maakt het zó intiem. Prachtig en persoonlijk.”
Naast een beeltenis van de mens maakt hij ook een tweede tekening, waarin het gesprek in een beeld gevangen wordt. Een beeldcolumn, noemt hij het, om de totale beleving van de ontmoeting te vangen. Een interpretatie van hoe hijzelf de geportretteerde ziet.
Zoals met beeldend kunstenaar Paul de Nooijer. Het gesprek gaat al gauw over zijn zoon, Menno, waar hij al jaren een kunstenaarsduo mee vormt. De Nooijer vertelt over zijn kanker, die er naar alle waarschijnlijkheid voor zorgt dat er een einde komt aan deze samenwerking. ,,Paul en Menno woonden ook samen en waren echt verbonden. Kanker overkomt je, daar heb je geen grip op. Het hele leven draait uiteindelijk om winnen en verliezen; die speelkaarten vond ik daar een mooie metafoor voor.”
Roelandse wil door. Er wat mee doen, al weet hij nog niet goed wat. ,,In een wereld waarin de digitalisering toeneemt, merk je dat veel teruggaat naar het analoge. Het perfecte plaatje is vaak saai, terwijl een interpretatie van de werkelijkheid middels een tekening een zekere diepgang brengt en daarmee stof geeft tot nadenken.”
